زلزله تهران را لرزاند | واکنش موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به اعلام نشدن زمین لرزه (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) کلثوم اکبری قاتل ۱۱ شوهر در دادگاه | ماجرای قتل‌ها چه بود؟ نوروفیدبک برای چه کسانی مناسب است - 5 متخصص زبده نوروفیدبک قوچان، خنک‌ترین شهر ایران در بامداد امروز (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) غرب استان تهران لرزید (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) تسکین درد‌های معده و روده با این دانه تابستانی استفاده از دم‍پایی در پیاده روی اربعین مناسب نیست هشدار وزارت بهداشت نسبت به مخاطرات تابش مستقیم نور خورشید شرایط دریافت مستمری توسط بازماندگان + نحوه محاسبه میزان مستمری تمامی امتحانات علوم پزشکی دانشگاه آزاد حضوری شد وزیر آموزش و پرورش در مشهد: شهادت حق شهید کاظمی بود و حیف بود که این مقام نصیب او نشود ۷ زائر ایرانی در تصادف ون با تریلی در ناصریه عراق مصدوم شدند (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) ۵۷۰۰ مجروح در جنگ اخیر | وزیر بهداشت خواستار پیگیری بین‌المللی جنایات رژیم صهیونیستی شد شروع اعزام‌های حج عمره از ابتدای شهریور | حضور پررنگ بانوان در لیست زائران وزیر آموزش و پرورش: بازنشستگان ۱۴۰۳ در اولویت پرداخت پاداش قرار دارند | پیگیری قرارداد کار معین معلمان خرید خدمات بیشترین علت نیاز زائران به امدادرسانی در پیاده‌روی اربعین، تصادفات جاده‌ای است پیش‌بینی هواشناسی امروز (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) | کاهش نسبی دما در شمال و غرب کشور سازمان هواپیمایی کشوری درباره‌ی تهیه بلیت پرواز‌های اربعین اطلاعیه صادر کرد آیا شیرین‌کننده‌های غذایی، بلوغ را در کودکان تسریع می‌کنند؟ چگونه احساس تشنگی را در پیاده‌روی اربعین کاهش دهیم؟ بهترین زمان مصرف چای سبز برای لاغری چه موقع است؟ خدمات ویژه مجهزترین بیمارستان سیار کشور در عمود ٩٨٩ زیبایی و طراوت پوست با میوه‌های تابستانی به بهانه ۱۷ مرداد، روز خبرنگار | ۴ روایت از رنج و رسالت  خبرنگارانی که در جنگ ۱۲ روزه پای کار بودند راننده تاکسی اینترنتی در مشهد، سرکرده باند سرقت‌های مسلحانه اهواز از آب درآمد! عجیب اما واقعی؛ صدور سند برای ۲۵ سانتی‌متر زمین در کاشان ! کشف یک میلیون و ۵۳۰ هزار یورو ارز قاچاق در ۷ گذرگاه مرزی عبور زائران شلیک مرگبار شکارچیان غیرمجاز جان محیط‌بان پارک ملی گلستان را گرفت (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) ۵ کشته در پی نزاع بر سر یک ملک در تربت حیدریه خراسان رضوی (۱۵ مرداد ۱۴۰۴)
سرخط خبرها

ایران، رتبه سوم جهان در بحران فرونشست زمین | خراسان رضوی، رکورددار این مخاطره در کشور

  • کد خبر: ۳۲۸۵۷۰
  • ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۴ - ۱۵:۰۸
ایران، رتبه سوم جهان در بحران فرونشست زمین | خراسان رضوی، رکورددار این مخاطره در کشور
عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به رتبه سوم ایران در بحران فرونشست زمین، گفت: تجارب جهانی مشابه در کشورهایی همچون آمریکا، چین و ژاپن، نشان می‌دهد که می‌توان با راهکارهایی این مخاطره را کنترل کرد، اما عزم جدی مدیریتی و سیاست‌های صرفه‌جویی در مصرف آب به‌ویژه در بخش کشاورزی می‌خواهد.

به گزارش شهرآرانیوز، علی بیت اللهی با اشاره به پدیده فرونشست زمین، اظهار داشت: در کل کشور به دلیل بیلان منفی آبخوان‌ها، با کاهش روزمره منابع آب‌های زیرزمینی مواجهیم.

وی بیان‌ کرد: در این زمینه بیشترین کاهش سطح آب زیرزمینی و تعداد پهنه‌های فرونشستی در خراسان رضوی رخ داده است؛ به طوری که وسعت گستره‌هایی که در آنجا فرونشست اتفاق افتاده پنج برابر استان‌های فارس، کرمان، اصفهان و تهران است.

بیت‌اللهی ادامه‌ داد: در استان‌های یاد شده با توجه به وسعت آنها، افزایش برداشت آب‌های زیرزمینی و کاهش نزولات جوی، موضوع افت سطح آب سفره‌های زیرزمینی کاملاً مشهود است و به تبع آن، گسترش فرونشست زمین در این استان‌ها را شاهدیم.

وی افزود: به طور مثال کل پهنه شهری اصفهان در معرض خطر فرونشست قرار دارد، در تهران نواحی جنوبی شامل مناطق ۱۷، ۱۸، ۱۹ و حتی ۲۰ و شهر‌های اقماری آن که بیش از سه میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده است، همچنین در استان‌های فارس و کرمان شهر‌های متعددی در معرض خطر فرونشست قرار دارند.

خطر تخریب ابنیه تاریخی

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تصریح کرد: در برخی از این نواحی آثار تاریخی ارزشمندی در معرض خطر فرونشست قرار گرفته است. به طور مثال در اصفهان موضوع حفظ آثار و میراث تاریخی در برابر این پدیده مطرح است و از جمله میدان «نقش جهان» و بسیاری دیگر از آثار تاریخی شهر در زون فرونشست قرار گرفته است که خود را به صورت ترک خوردگی در محوطه‌ها و آثار تاریخی نشان داده است. همچنین در نقش رستم و تخت جمشید استان فارس و میراث فرهنگی استان‌هایی همچون یزد و سمنان، این آثار به وضوح قابل مشاهده است.

وی با بیان اینکه در شهر تهران نیز در سال‌های گذشته به دلیل افزایش برداشت آب‌های زیرزمینی، نرخ فرونشست افزایش یافته است، ادامه‌داد: در این راستا به دلیل کاهش نزولات جوی و کاهش حجم آب سد‌های تغذیه کننده شرب تهران، تصمیم گیری شد که تعدادی چاه در محدوده شهری پایتخت و اطراف آن حفر شود که باید گفت همین مساله منجر به تشدید شرایط بحرانی و فرونشست خواهد شد و مستحدثات سطح زمین را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

بیت‌اللهی گفت: در جنوب تهران بسیاری از مجتمع‌ها و تاسیسات استراتژیک و کلیدی کشوری و شهری همچون مخازن سوخت، پالایشگاه‌ها، لوله‌های متعدد، انتقال آب، گاز، فاضلاب و ... وجود دارد و در چنین شرایط فشار و فرورفتگی در برداشت آب زیرزمینی سیاست‌ها باید این باشد که نگذاریم سطح آب بیش از این پایین برود.

وی به وجود مشکل مشابه در شهر‌های بزرگ جهان از جمله توکیو، شانگهای، تیانجین، لس آنجلس، تایوان، اندونزی و ... اشاره کرد که با ارائه راهکار‌هایی همچون تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها، از افت سطح آب‌های زیرزمینی جلوگیری کرده یا آن را جبران کردند، اما اقداماتی که ما در دستور کار داریم منجر به تشدید این بحران می‌شود.

این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی خاطرنشان‌کرد: اکنون به جز استان گیلان (که معتقدم به زودی علائم فرونشست را در این استان هم خواهیم دید)، در همه استان‌ها این پدیده توسعه یافته است و حتی در استان‌های سرسبز و پرآبی همچون مازندران و گلستان، پهنه‌های وسیع فرونشست زمین را داریم.

فرونشست سالانه بیش از ۱۰ سانتی‌متر در ۱۸ استان

وی اظهار کرد: در کشورمان حداقل در ۱۸ استان عدد فرونشست به سالانه بیش از ۱۰ سانتی‌متر رسیده است، این در حالی است که فقط ۱۰ درصد کل پهنه‌های فرونشستی جهان چنین وضعیتی دارند. به طور مثال در بهرمان رفسنجان ۴۰ سانتی‌متر در سال، در جنوب البرز ۳۵ سانتی‌متر، در گلستان ۲۲ سانتی‌متر، در جنوب تهران ۲۰ سانتی‌متر، در شمال غرب شهر مشهد ۱۷ سانتی‌متر، در ورامین ۱۷ سانتی‌متر، در اصفهان ۱۵ سانتی‌متر و در اطراف قم ۲۲ سانتی‌متر است.

بیت‌اللهی گفت: این اعداد و ارقام و تعداد گستره‌های فرونشستی، کشورمان را جزو سه کشور نخست جهان از این نظر قرار داده و از نظر تعداد زون‌های فرونشست در جهان در رتبه نخست هستیم.

وی بیان‌ کرد: گستردگی این پدیده روی سطح زمین که به عنوان پاسخ طبیعت به دست‌درازی‌ها نمایان شده است، همچون آثار علائم یک درد و بیماری در بدن است که آثار آن همچون حفره‌ها، شکاف، فروریزش، ترک خوردگی مسیر جاده‌ها، لوله گاز، زیرساخت‌های ریلی، فرودگاهی، محدوده‌های شهری و مزارع کشاورزی خودش را نشان می‌دهد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار داشت: نکته قابل تامل این است که در همان گستره‌های فرونشستی به کشاورزی عمدتا غرقابی می‌پردازیم، اما عملاً کشاورزی در این مناطق مختل شده است چرا که این شکاف‌ها اجازه عبور آب را نمی‌دهد؛ لذا این مسائل با خود مشکلات امنیت غذایی، تاثیر منفی بر زیرساخت‌های اساسی، شریان حمل و نقل و اماکن ارزشمند تاریخی را به دنبال خواهد داشت.

وی ادامه‌داد: فرونشست یک مخاطره طبیعی تلقی نمی‌شود، بلکه انسان‌ساخت است که با برداشت بی‌رویه آب، عدم مدیریت، آبیاری بی رویه، تولید محصولات آب‌بر و ... به آبخوان‌های زیر سطحی خود فشار مضاعف وارد کردیم.

بیت‌اللهی افزود: آمار‌ها نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی منجر به ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش بارندگی‌ها نسبت به دوره درازمدت شده است، اما کاهش منابع آب زیرزمینی بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد بوده است و این روند مرتبط با مدیریت نادرست ما در استفاده از منابع آب زیرزمینی است که منجر به عدم تعادل شده است.

وی در عین حال خاطرنشان‌کرد: تجربه موفق برخی کشور‌ها که نرخ فرونشست خود را به صفر رسانده‌اند، نشان می‌دهد کنترل و توقف این پدیده به دست انسان میسر است. در این زمینه باید با مدیریت کشت و زرع، مکان‌یابی درست صنایع آب‌بر، توسعه درست سکونتگاه‌ها و ... برداشت از آب‌های زیرزمینی را کنترل کرد و به تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها پرداخت.

صفر شدن فرونشست در دشت توکیو

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی یادآور شد: در جایی همچون دشت توکیو (در ژاپن) که شرایط مشابه اصفهان داشته، نرخ فرو نشست اکنون به صفر رسیده است. این مهم نیازمند دانش پیچیده یا نیروی انسانی متخصص آنچنانی نیست و فقط با اقدامات ساده، اما با عزم مدیریتی قابل انجام است، به طوری که با تغییر مسئولان این راهکار‌ها نیز تغییر نکند.

وی تاکید کرد: این فرآیند، یک فرایند پیوسته زمانبر است که اگر اقدام شود کنترل خواهد شد. در این راستا سیاست‌های صرفه‌جویی در مصرف آب به‌ویژه در بخش کشاورزی که ۹۰ درصد مصارف ما در این حوزه است، می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.

بیت‌اللهی افزود: متاسفانه شاهدیم در همین پهنه‌های فرونشستی با کشت برنج، هندوانه و سایر محصولات آب‌بر با شیوه‌های آبیاری غرقابی مواجهیم. اطراف نقش رستم در استان فارس چاه آب و زمین کشاورزی داریم که سبب شده این سازه تاریخی ترک بخورد.

وی تصریح‌کرد: با یک سری مقررات و قوانین سختگیرانه، ما هم می‌توانیم سرزمین مان را حفظ کنیم و کار چندان پیچیده‌ای نیست.

این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ادامه درخصوص مطرح‌شدن راهکار‌هایی همچون شیرین سازی و انتقال آب دریا به این مناطق، گفت: در تامین منابع آبی، رخداد فرونشست و گسترش آن متوجه پدیده اجتماعی دیگری می‌شویم که بسیار به هم مرتبطند و آن تمرکز بیش از حد جمعیت در یک سری از کانون‌های جمعیتی است.

وی یادآوری کرد: بیشترین تمرکز جمعیتی در تهران و ۱۰۰ کیلومتری اطراف آن، همچنین اصفهان، مشهد، تبریز، شیراز و ساری به ثبت رسیده است.

بیت‌اللهی ادامه‌ داد: زمانی حدود ۳۰ تا ۳۵ سال قبل تامین آب جمعیت تهران از طریق آب سد کرج انجام می‌شد که آبی بسیار گوارا داشت، پس از آن با افزایش جمعیت و کاهش آب، از ظرفیت سد لتیان، لار، ماملو و اکنون سد طالقان به منظور شرب استفاده می‌شود و در شرایط فعلی به حفر چاه‌ها روی آورده‌ایم که کیفیت آب پایینی دارند، به طوری که کیفیت آب شرب تهران نسبت به ۳۵ سال گذشته ۱۰ برابر کاهش یافته است.

وی اضافه‌کرد: این تامین و انتقال آب، منجر به تمرکز بیشتر جمعیت در این مناطق می‌شود که نیاز‌های آبی، غذایی، صنعتی، اشتغال و ... به محیط زیست تحمیل می‌کند؛ محیط زیستی که توان و تحمل محدودی دارد؛ لذا موضوع انتقال آب از دریای عمان که برای تهران مطرح شده نیز دردی دوا نخواهد کرد و راهکار اصولی نیست.

این مقام مسئول تاکید کرد: راهکار اساسی همانطور که رئیس جمهور نیز عنوان کرده توزیع همگن جمعیت در نواحی کنار دریا و توسعه مراکز معیشتی و شغلی در این نواحی است. باید به گونه‌ای مراکز معیشتی و شغلی در این نواحی به‌طور عادلانه توزیع شود تا جمعیت میل به «مهاجرت معکوس» داشته باشد.

منبع: ایرنا

 

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->